Behandeling van osteoporose

Niet medicamenteuze behandelingen

Levensstijl

De kwaliteit van je botten wordt door meerdere factoren bepaald. Enerzijds zijn er genetische en patiënt-eigen factoren die bepalen hoe sterk je botten zijn, anders zijn heel wat te modificeren factoren gedurende je leven van belang in de uiteindelijke sterkte van je botten. 

Deze modificeerbare factoren blijven ook na een eerste breuk van belang om aandacht voor te hebben. Hoe beter je de modificeerbare factoren aanpakt, hoe minder kans op een nieuwe breuk.

Volgende zaken kunnen ervoor zorgen dat je botkwaliteit in zo goed mogelijke toestand blijft:

  • Lichaamsbeweging

Bewegingsoefeningen gaan je botsterke en spiermassa doen toenemen. Hierdoor heb je betere balans en kracht, twee belangrijke factoren dit je toekomstig risico op vallen en breuken bepalen.

  • Lichaamshouding

Patiënten die een meer rechtop zittende postuur hebben, maken minder risico op breuken in de wervels

  • Voedsel 

Voldoende eiwitinname kan ervoor zorgen dat u meer spiermassa gaat ontwikkelen. Dit zorgt voor sterkere spierkracht en minder risico op vallen en breuken. Eiwitten vind je terug in vlees, vis, eieren, zuivelproducten, soja, quorn, peulvruchten en noten. Daarenboven is voldoende inname van fruit en groenten ook essentieel voor uw botkwaliteit. Calcium is het essentiële bestanddeel van uw botten en bevindt zich voornamelijk in zuivelproducten.

  • Rookstop

Het is aangetoond dat rokers een hoger risico op breuken hebben dan niet-rokers. Rokers hebben op zich ook een hogere kans om risicofactoren voor botontkalking te ontwikkelen.

  • Drink met mate (alcohol)

Abnormaal alcoholgebruik (>2 eenheden / dag) is geassocieerd met een hoger risico op botontkalking en breuken

  • Gewichtszorg

Een te laag lichaamsgewicht (BMI <20 kg/m2) of een te hoog lichaamsgewicht (BMI >30 kg/m2) is geassocieerd met toenemende kans op botontkalking

Calcium, vitamine D, eiwitten

Een stevig bot kan pas als de basisbouwstenen van het bot aanwezig zijn. Bot bestaat voor een groot deel uit botmatrix: dit is het deel van het bot waardoor de botten hun hardheid krijgen. Botmatrix kan zo hard worden door afzetting van mineralen (calcium en fosfor). Aldus is het belangrijk dat u voldoende calcium en fosfor inneemt via de voeding en eventuele supplementen. Naast inname van calcium en fosfor, moeten deze mineralen ook hun weg vinden naar de bloedbaan en van daaruit naar de botten. In dit proces van opname van calcium en fosfor speelt vitamine D een essentiële rol. Vitamine D krijg je door voldoende zonblootstelling en door inname van vis en zuivelproducten. Naast de botsterkte, zijn goed werkende en voldoende spieren ook erg belangrijk om een goede botkwaliteit te onderhouden. Hiervoor is inname van voldoende eiwitten essentieel. 

Door onderzoek weten we dat een groot deel van de Belgische bevolking (tot 80%) onvoldoende kalkinname en vitamine D productie heeft om een goede botkwaliteit te onderhouden. Ook voldoende inname van eiwitten kan voor bepaalde bevolkingsgroepen moeilijk zijn. Om deze reden is extra aandacht voor voldoende inname nodig. Dit kan op twee manieren: de natuurlijke manier en door inname van supplementen.

Voor een natuurlijke voldoende inname van eiwitten, calcium en vitamine D wordt aangeraden om: 

  • 1.2g eiwitten / kg lichaamsgewicht / dag in te nemen. Voor een gemiddelde persoon van 60kg komt dit neer op 72g eiwitten. In een stuk vlees zit meestal tussen de 20 en 25g eiwitten. Ook in een snee kaas kan je ongeveer 25g eiwitten vinden. Daarnaast zijn bonen, granen en noten gekend eiwitrijk
  • 4 eenheden melk of zuivelproducten per dag in te nemen. Onder 1 eenheid wordt bedoeld: 1 snee kaas, 1 potje yoghurt, 1 glas melk, 1 ei
  • 30 minuten zonblootstelling per dag te hebben


Bij inname van calcium/vitamine D supplementen wordt geadviseerd om: 

  • 1000-1200mg calcium per dag in supplementvorm in te nemen
  • 800 eenheden vitamine per dag in supplementvorm in te nemen (of 25000 eenheden per maand). Bij bevestigd tekort aan vitamine D kunnen dubbele hoeveelheden noodzakelijk zijn.

 

Vele kalk en vitamine D supplementen zijn vrij van voorschrift beschikbaar via de apotheker of drogisterij. Let bij aankoop ervan op dat er voldoende mg calcium en voldoende eenheden vitamine D per pilletje zit. 



Medicamenteuze behandeling

Behandeling voor osteoporose is altijd multifactorieel. Enerzijds is er niet te onderschatten luik niet-medicamenteuze behandeling: beweging / levensstijladvies en inname van voldoende kalk en vitamine D via voeding is de eerste pilaar van een goed osteoporosebeleid.

Anderzijds zijn er een aantal medicamenteuze mogelijkheden om osteoporose te behandelen. De belangrijkste sommen we hieronder op. Uw arts zal tijdens uw consultatie op de botpreventiedienst met u bespreken welke medicatie meest gepast is voor uw behandeling bij osteoporose.

Bespreek verdere vragen steeds met uw huisarts of met de arts op onze botpreventiedienst! 


Alendronaat pillen (Fosamax)

Created with Sketch.

Alendronaat is een product welke in pilvorm gegeven wordt. De pil wordt, over het algemeen, eenmaal per week toegediend. Alendronaat zorgt ervoor dat er minder botresorptie optreedt, waardoor uw bot steviger kan worden. 

Bij het nemen van alendronaat zijn volgende voorzorgen van belang: 

  • Goed rechtop zitten bij het innemen van de pil. Alendronaat pillen kan irritatie in het slijmvlies van mond / slokdarm en maag veroorzaken als het pilletje ter plekke blijft zitten. Het medicament wordt afgeraden bij slikproblemen
  • Niet innemen bij actieve tandontsteking. Alendronaat kan tandontstekingen erger maken.

 

Volgende bijwerkingen kunnen optreden bij inname van alendronaat:

  • Gewrichtspijn (10% van de patiënten)
  • Spierpijn (10% van de patiënten)
  • Botpijn (10% van de patiënten)
  • Maag/darmklachten (1% van de patiënten)
  • Duizeligheid/hoofdpijn (1% van de patiënten)

Zolendronaat infuus (Aclasta)

Created with Sketch.

Aclasta is een product welke in infuusvorm gegeven wordt. Dit infuus wordt, over het algemeen, eenmaal per jaar toegediend. Aclasta zorgt ervoor dat er minder botresorptie optreedt, waardoor uw bot steviger kan worden. 

Het infuus wordt altijd onder toeziend oog van een medisch professional toegediend. Zij zorgen ervoor dat uw therapie veilig verloopt en controleren of er geen redenen zijn om het medicament niet toe te dienen (zoals nierproblemen, tandproblemen, problemen met calcium gehalte in uw bloed).

Volgende bijwerkingen kunnen optreden bij het toedienen van een Aclasta infuus: 

  • Koorts, van voorbijgaande aard (10% van de patiënten)
  • Gewrichtspijn (10% van de patiënten)
  • Spierpijn (10% van de patiënten)
  • Botpijn (10% van de patiënten)
  • Maag/darmklachten (1% van de patiënten)
  • Duizeligheid/hoofdpijn (1% van de patiënten)


Er wordt geadviseerd om na toediening van een Aclasta infuus voldoende water te drinken, het product wordt namelijk via de nieren uitgescheiden. 

Romosozumab spuitjes (Evenity)

Created with Sketch.

Evenity is een product welke in vorm van onderhuidse spuitjes (subcutane toediening) gegeven wordt. Deze 2 spuitjes worden, over het algemeen, eenmaal per maand toegediend gedurende een periode van 1 jaar. Evenity zorgt ervoor dat er toegenomen botvorming en minder botresorptie optreedt, waardoor uw bot op korte termijn veel steviger kan worden. Over het algemeen wordt er, na behandeling met Evenity, aangeraden om een onderhoudsbehandeling met een ander product verder te zetten om het effect van botaanmaak te onderhouden. Hiervoor gaan we regelmatig werken met alendronaat of Aclasta. 

Bij het zetten van de spuitjes, dienen volgende voorzorgsmaatregelen in acht genomen te worden:

  • De regio van injectie altijd goed ontsmetten
  • De injectie toedienen tot wanneer de Evenity spuit een klikje laat horen: op dit moment is de volledige spuit toegediend
  • Bij recent (<1 jaar geleden) doormaken van een beroerte of hartinfarct, dient gebruik van Evenity met uiterste voorzorg te gebeuren


Volgende bijwerkingen kunnen optreden bij het toedienen van een Aclasta infuus: 

  • Neusloop en bovenste luchtwegklachten (10% van de patiënten)
  • Gewrichtspijn (10% van de patiënten)
  • Huiduitslag (1% van de patiënten)
  • Duizeligheid/hoofdpijn (1% van de patiënten)

Denosumab spuitjes (Prolia)

Created with Sketch.

Prolia is een product welke in vorm van onderhuidse spuitjes (subcutane toediening) gegeven wordt. Dit spuitje wordt, over het algemeen, eenmaal per 6 maand toegediend. De spuitjes moeten levenslang worden verder gezet of worden vervangen door een ander product bij stopzetten want ze verliezen hun effect volledig als u de behandeling stop zet. Prolia zorgt dat er minder botresorptie optreedt, waardoor uw bot steviger kan worden. 

Prolia wordt, over het algemeen, toegediend door een zorgprofessional (thuisverpleegkundige, huisarts). De injecties zijn niet gemaakt voor eigen gebruik. 

Volgende bijwerkingen kunnen optreden bij het toedienen van een Aclasta infuus: 

  • Gewrichtspijn (10% van de patiënten)
  • Spierpijn (10% van de patiënten)
  • Huiduitslag (1% van de patiënten)
  • Maag/darmproblematiek (1% van de patiënten)

Raloxifeen pillen (Evista)

Created with Sketch.

Evista (Raloxifeen) is een product welke in pilvorm gegeven wordt. De pil wordt, over het algemeen, eenmaal per dag toegediend. Raloxifeen heeft een hormoonwerking op uw botten waardoor er minder botafbraak optreedt. Het product is voornamelijk werkzaam ter hoogte van de wervels, doch minder ter hoogte van de andere botten.
 

Bij het nemen van Evista zijn volgende voorzorgen van belang: 

  • Neem de medicatie niet in bij een recent (vermoeden van) beroerte
  • Neem de medicatie niet in bij voorgeschiedenis van longembolie 


Volgende bijwerkingen kunnen optreden bij inname van alendronaat:

  • Opvliegers (10% van de patiënten)
  • Maag/darmklachten (10% van de patiënten)
  • Griepachtige verschijnselen (10% van de patiënten)
  • Maag/darmklachten (1% van de patiënten)
  • Hoofdpijn/migraine (1% van de patiënten)

Teriparatide spuitjes (Forsteo)

Created with Sketch.

Forsteo is een product welke in vorm van onderhuidse spuitjes (subcutane toediening) gegeven wordt. Deze spuitjes worden, over het algemeen, eenmaal per dag toegediend gedurende een periode van maximaal 2 jaar. Forsteo zorgt ervoor dat er toegenomen botvorming waardoor uw bot op korte termijn veel steviger kan worden. Over het algemeen wordt er, na behandeling met Forsteo, aangeraden om een onderhoudsbehandeling met een ander product verder te zetten om het effect van botaanmaak te onderhouden. Hiervoor gaan we regelmatig werken met alendronaat of Aclasta. 

Bij het zetten van de spuitjes, dienen volgende voorzorgsmaatregelen in acht genomen te worden:

  • De regio van injectie altijd goed ontsmetten
  • Gebruik telkens een nieuwe naald per injectie
  • De injectie toedienen doorgedurende 5 seconden


Volgende bijwerkingen kunnen optreden bij het toedienen van een Aclasta infuus: 

  • Pijn in de ledematen (>10% van de patiënten)
  • Spierkrampen (1-10% van de patiënten)
  • Gewrichtspijn (1-10% van de patiënten)
  • Maag/darmklachten (1-10% van de patiënten)
  • Duizeligheid/hoofdpijn (1% van de patiënten)
  • Huidreactie (1% van de patiënten)