Botpreventiedienst AZ Jan Palfijn Gent
Wat is de botpreventiedienst?
De botpreventiedienst van AZ Jan Palfijn is een samenwerking tussen verschillende zorgverleners en (technische) disiciplines in ons ziekenhuis. De botpreventiedienst heeft als doel om toekomstige breuken te gaan voorkomen. Het is aldus een preventief dienstverleningsprogramma om te voorkomen dat er ziekte (in dit geval dus breuken) optreden.
We weten dat 1 op de 3 vrouwen en 1 op de 5 mannen ooit een botbreuk zal oplopen. Een groot deel van deze toekomstige breuken is te vermijden. Patiënten die reeds een breuk hebben opgelopen maken het meeste kans om in de (nabije) toekomst opnieuw te breken. Om deze reden gaat de focus van ons programma naar patiënten die recent een breuk hebben opgelopen.
Via ons programma gaan we de onderliggende oorzaak van botbreuken, met name onderliggende osteoporose, gaan opsporen en tijdig gaan behandelen. Elke behandeling van een osteoporose zorgt er namelijk voor dat er in de toekomst minder breuken zijn.
Onderdelen van de botpreventiedienst
Verpleging
Na een breuk zal onze FLS-verpleegkundige een inschatting maken van uw toekomstig breukrisico. Bij een verhoogd risico zal u worden gecontacteerd door deze verpleegkundige en zal u, nadat u uitleg hebt gehad, worden uitgenodigd voor een consultatie op onze botpreventiedienst.
Arts
De dag dat u op bezoek komt bij onze botpreventiedienst zal u worden bevraagd en onderzocht door een van onze artsen. Hij/zij schat in of er inderdaad risico is op een verhoogd fractuurrisico en zal de nodige onderzoeken aanvragen om tot een correcte diagnosestelling te komen.
Na de onderzoeken ziet u de arts terug en zal hij/zij u een gepaste behandeling voorstellen.
Beeldvorming
Op de dag van onderzoek is het (meestal) nodig om de kwaliteit van u botten te meten. Hiervoor gaan we een botdensitometrie uitvoeren. Dit is een soort van foto van alle botten waarbij wordt berekend hoe "sterk" u botten zijn. Deze foto gebeurt in liggende positie op een onderzoekstafel (er is aldus geen buis waar u zal worden ingestoken waar er mogelijkse claustrofobie in kan optreden).
Labo
Soms kan osteoporose ontstaan vanuit een ander, onderliggend, ziektebeeld. Om dit uit te sluiten kan het zijn dat er een bloedafname wordt uitgevoerd op de dag van nazicht op onze dienst.
Wat is osteoporose?
Elke persoon ouder dan 50 jaar die een zogenaamde "lage impact breuk" (dit betekent een breuk na een valpartij van minder dan 1 meter hoogte) oploopt heeft een verhoogd risico op onderliggende botontkalking. Aldus loopt ook u mogelijks het risico tot het hebben van botontkalking!
Botontkalking (of "Osteoporose") is een ziekte waarbij de botten zwakker en fragieler worden met een verhoogd risico op botbreuken. Mensen met osteoporose kunnen een breuk oplopen na een minieme impact (zoals een stevige duw of een beperkte valpartij).
Bij osteoporose treden daarbovenop geen ziektetekenen of symptomen op alvorens iemand een eerste breuk oploopt. Het is een zogenaamde "stille ziekte".
Breuken bij botontkalking komen meest voor op klassieke plaatsen zoals de pols, bovenarm, het bekken, de heup en de wervelzuil. Vermoedelijk was dit ook bij u het geval.
Deze breuken kunnen resulteren in ernstige pijn, tijdelijke (of definitieve) handicap en -uitzonderlijk- zelfs een overlijden.
Osteoporose: veelvoorkomend en behandelbaar
Botontkalking is een héél frequent voorkomende ziekte. Men schat zelfs dat elke 3 seconden er ergens iemand een breuk oploopt ten gevolge van osteoporose!
Een op de twee vrouwen en een op de vijf mannen zullen slachtoffer worden van één of meerdere botbreuken door osteoporose gedurende hun leven.
Deze botbreuken zorgen voor méér dagen in een ziekenhuis en invaliditeit dan andere "belangrijke" ziekten zoals diabetes, hartaanvallen, borstkanker e.d.
Daarenboven:
- Vertoont een persoon die reeds een botbreuk door osteoporose heeft opgelopen een dubbel zo hoog risico om een nieuwe breuk op te lopen als er geen diagnose van osteoporose wordt gesteld en er een gepaste behandeling wordt opgestart
- Gaat tot 25% van de personen met een osteoporotische breuk binnen het jaar een nieuwe breuk oplopen
- Gaat tot 50% van de personen die reeds een osteoporotische breuk hebben opgelopen een nieuwe osteoporotische breuk ontwikkelen gedurende hun leven
- Gaat het risico op nieuwe breuken gradueel toenemen naarmate er al eerdere breuken zijn opgelopen. Elke breuk verhoogt verder je toekomstig breukrisico.
Afgelopen jaren zijn er verschillende behandelingen tegen botontkalking beschikbaar geworden. Deze behandeling kunnen ervoor zorgen dat je kans om een nieuwe breuk op te lopen tot 70% kan verkleinen!
Het team van de botpreventiedienst in AZ Jan Palfijn Gent staat klaar om met jou deze opties te bekijken en te bespreken.
De eerste breuk: een waarschuwing om ernstig te nemen
Zoals gezegd gaat elke breuk gepaard met pijn, tijdelijke (of definitieve) handicap en soms - gelukkig zeldzaam - overlijden.
We weten echter dat patiënten met ernstige breuken (die definitieve handicap of overlijden tot gevolg hebben gehad) in ongeveer 50% van de gevallen reeds een eerdere breuk hebben opgelopen. Dit kan een breuk zijn zoals deze die u recent heeft meegemaakt.
De eerste breuk is dus een ernstige waarschuwing voor u als persoon en kan best resulteren in:
- Screening op toekomstig breukrisico
- Testen naar botontkalking
- Opstarten van behandeling bij verhoogd risico voor een nieuwe breuk
Al deze zaken kunnen gebeuren bij onze (internationaal erkende *) botpreventiedienst in AZ Jan Palfijn Gent.
*De botpreventiedienst werd beoordeeld en erkend door het internationale "Capture The Fracture" initiatief en kreeg een kwaliteitslabel voor de wetenschappelijke kwaliteit van dit programma